Doç. Dr. İlhan Gök, Gümüşhane'de Osmanlı'da Şikayet Mekanizmasını Anlattı Gümüşhane Hüseyin Nihal Atsız Kültür Evi'nde gerçekleştirilen programda, Osmanlı'nın adalet ve şikayet mekanizması Gümüşhane özelinde detaylı şekilde değerlendirildi.
Gümüşhane Üniversitesi, Klasik Metin Okumaları ve Üniversite-Şehir Buluşmaları programı kapsamında Osmanlı'da şikayet mekanizmasını mercek altına aldı. Program, Gümüşhane Hüseyin Nihal Atsız Kültür Evi'nde gerçekleşti ve Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. İlhan Gök'ün sunumuna sahne oldu.
Sunumda Osmanlı'da adaletin işleyişi, şikayetlerin merkeze yansımaları ve Gümüşhane'nin bu süreçteki özel konumu detaylı olarak aktarıldı. Doç. Dr. Gök, Osmanlı'da şikayetlerin devletin adalet anlayışıyla doğrudan bağlantılı olduğunu vurguladı. İnsanların en küçük sorunlarda bile şikayette bulunabildiğini ve bunun adaletin temel göstergesi olduğunu belirtti. Yıldırım Beyazıt ve Fatih Sultan Mehmet dönemlerinden örnekler vererek, kadıların görevleri, rüşvet şikayetleri ve kısasa kısas uygulamaları üzerinden dönemin adalet mekanizmasını anlattı.
Osmanlı'nın kuruluşundan itibaren ilmiye sınıfı ve divan-ı hümayun uygulamalarının adaletin temelini oluşturduğu ifade edildi. Sunumda Gümüşhane'nin Osmanlı dönemindeki ekonomik ve idari önemi de ele alındı. Özellikle Şiran ve Kelkit'in bölgenin yiyecek ve giyecek temininde merkezi rol oynadığı, Gümüşhane'ye bağlı köylerde yaşanan şikayetlerin merkeze nasıl yansıdığı ve devletin bu şikayetlere verdiği yanıtlar arşiv belgeleri üzerinden aktarıldı. 1742–1908 yılları arasında bölgedeki şikayetler ve devlet müdahaleleri, Osmanlı arşivlerindeki belgeler ışığında değerlendirildi. Doç. Dr. Gök, Osmanlı'da adaletin yalnızca mahkeme süreçlerinden ibaret olmadığını, padişahın ve bürokratik yapının halkın sorunlarını çözmede aktif rol oynadığını belirtti. Sunumda divan-ı hümayun uygulamalarıyla devletin karar mekanizması, sultanın yetkileri ve Osmanlı'nın adalet anlayışının toplumsal hayata yansımaları detaylandırıldı.
Program, Osmanlı'nın hukuk, yönetim ve toplumsal ilişkilerini, Gümüşhane özelinde tarihsel belgelerle açıklayan kapsamlı bir bakış sundu. Katılımcılar, Şiran ve Kelkit'in yiyecek temini açısından da stratejik öneme sahip olduğunu öğrenirken, Osmanlı'nın şikayet mekanizmasının günümüz adalet anlayışına etkilerini değerlendirme fırsatı buldu.
Haber/Zerda Öztürk