11007,37%0,81
42,52% 0,07
49,55% -0,06
5743,85% -0,15
9322,75% 0,27
Washington Post’un son anketine göre, ABD’deki Yahudilerin çoğu İsrail’in Gazze’deki savaşını insanlık dışı buluyor. Katılımcıların yüzde 61’i “savaş suçu”, yaklaşık yüzde 40’ı ise “soykırım” ifadesini kullanıyor. Genç kuşaklar, İsrail’in politikalarına karşı daha sert bir tutum alırken, tarihsel bağlarla şekillenen Yahudi kimliği derin bir vicdan krizi yaşıyor.
ABD’nin önde gelen gazetelerinden The Washington Post’un yayımladığı son ankete göre, Amerikan Yahudilerinin önemli bir bölümü İsrail’in Gazze’deki savaşını sert biçimde eleştiriyor. Katılımcıların yüzde 61’i İsrail’in savaş suçu işlediğini, yaklaşık yüzde 40’ı ise Filistinlilere yönelik eylemleri “soykırım” olarak nitelendirdiğini söyledi.
Bu sonuçlar, ABD Yahudi toplumu ile İsrail arasındaki tarihsel bağların ciddi biçimde gerildiğine işaret ediyor. Ankete göre iki yıl önce, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırılarıyla başlayan savaşta İsrail’in karşı saldırısı sonucu 66 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti, yüzbinlerce kişi yerinden edildi ve Gazze’de yaygın açlık yaşanıyor.
NETANYAHU’YA GÜVEN AZALDI
Ankette, Amerikan Yahudilerinin büyük çoğunluğu İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun liderliğinden memnun olmadığını ifade etti. Katılımcıların yüzde 68’i Netanyahu’ya olumsuz not verirken, yüzde 48’i performansını “kötü” olarak tanımladı.
Yahudilerin yüzde 94’ü Hamas’ın İsrail’e yönelik saldırılarını “savaş suçu” olarak değerlendirse de, İsrail hükümetinin uzun süren operasyonlarını da onaylamıyor. Ankete göre Yahudiler Gazze’deki askeri operasyonlara yüzde 46 oranında destek verirken, yüzde 48’i bu politikalara karşı çıkıyor.
Araştırmada katılımcılara Birleşmiş Milletler’in “soykırım” tanımı okundu ve İsrail’in bu tanıma uyup uymadığı soruldu. Yüzde 39’u “evet”, yüzde 51’i “hayır” dedi.
Özellikle genç kuşak Yahudiler arasında bu görüş daha yaygın: 18-34 yaş arasındaki katılımcıların yüzde 50’si İsrail’in soykırım işlediğini düşündüğünü belirtti. Buna karşın 65 yaş üzerindekilerde bu oran yüzde 30’larda kaldı.
Araştırma, nesiller arası farkın derinleştiğini de gösteriyor. Genel olarak Amerikalı Yahudilerin yüzde 56’sı kendisini İsrail’le “duygusal olarak bağlı” hissediyor; ancak gençlerde bu oran yüzde 36’ya kadar düşüyor.
Ankette görüşlerine yer verilen bazı katılımcılar, İsrail’e yönelik eleştirilerine rağmen Yahudi devletinin varlığının “varoluşsal önem” taşıdığını belirtti. Katılımcıların yüzde 76’sı İsrail’in Yahudi halkının geleceği için gerekli olduğunu düşünüyor.
Pennsylvania’dan 71 yaşındaki iş danışmanı Bob Haas, “Atalarım Polonya’daki pogromlardan kaçarak ABD’ye geldi. İsrail’in varlığı, Yahudilerin bir daha savunmasız kalmaması açısından hayati” dedi.
Ancak Brooklyn’de yaşayan 38 yaşındaki yazılımcı Max Parke ise farklı düşünüyor: “İsrail devleti artık Yahudi halkını temsil etmiyor. Yahudiliğin özündeki insani değerleri hiçe sayıyor.”
Washington Post’un bulgularına göre bu değişim, Amerikan siyasetinde de yansımalarını buluyor. Demokrat Parti içindeki Yahudi kökenli senatörler, İsrail’e yönelik tutumlarında giderek daha eleştirel bir çizgi izliyor.
Senato’da Temmuz ayında İsrail’e silah satışının engellenmesini öngören iki tasarı oylanmış, çoğu Demokrat “evet” oyu kullanmıştı. Aynı dönemde Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer, İsrail’de yeni seçim çağrısında bulunarak Netanyahu’nun istifasını istemişti.
Araştırma, Amerikan Yahudilerinin çoğunun İsrail’e askeri yardımların sürmesini istediğini ancak bunun “koşulsuz” olmaması gerektiğini düşündüğünü ortaya koydu. Katılımcıların yüzde 60’ı ABD’nin İsrail’e askeri destek vermeye devam etmesini, yüzde 32’si ise bu desteğin fazla olduğunu söyledi.
Gazze’ye insani yardım konusundaysa tablo farklı: Yüzde 59’u İsrail’in gıda girişine izin vermekte yetersiz davrandığını, yalnızca yüzde 30’u bu konuda “yeterli çaba gösterdiğini” belirtti.
Araştırmanın yazarları, 77 yıl önce kurulan İsrail devletine karşı Amerikan Yahudi toplumunda “benzeri görülmemiş bir duygusal kopuş” yaşandığını belirtiyor.
Bu değişimin, özellikle liberal eğilimli Amerikan Yahudilerinin, gittikçe daha muhafazakârlaşan İsrail yönetimiyle yollarını ayırmaya başlamasıyla hız kazandığına dikkat çekiliyor.
Washington Post’un 2-9 Eylül tarihleri arasında yaptığı ankete 815 Amerikalı Yahudi katıldı. Katılımcıların yüzde 76’sı dini olarak Yahudi olduğunu, yüzde 24’ü ise kültürel veya etnik bağla Yahudiliğe ait olduğunu belirtti. Araştırmanın hata payı ±4,7 puan olarak açıklandı.
