10871,08%0,16
41,92% 0,04
48,65% -0,29
5326,20% -0,01
8944,84% 0,00
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 28 Ekim 1923 akşamı Çankaya Köşkü'nde arkadaşlarına "Yarın Cumhuriyet ilan edeceğiz" diyerek yeni devletin yönetim şeklini belirledi. Lozan Antlaşması sonrası yaşanan hükümet bunalımına çözüm olarak sunulan ve TBMM'de 158 üyenin oy birliğiyle kabul edilen Cumhuriyet'in ilanı ile Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Atatürk, ilk Cumhurbaşkanı seçildi. Bu tarihi karar, 1925 yılından itibaren "milli bayram" olarak kutlanmaya başlandı.
Anadolu'nun işgalden kurtarılması ve bağımsızlık mücadelesinin zaferle sonuçlanmasının ardından, Türkiye Cumhuriyeti'nin Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde, 29 Ekim 1923'te Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından Cumhuriyet ilan edildi. Bu tarihi kararla birlikte, "Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir" ilkesi devlet yönetiminde en belirgin şekliyle yerini almış oldu. BAĞIMSIZLIK MEŞALESİ VE YENİ BİR DÖNEM Türk milletinin bağımsızlık meşalesi, Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkmasıyla yakıldı ve verilen büyük mücadele sayesinde hiç sönmedi. Atatürk, milli mücadele döneminin kritik aşamalarından biri olan Erzurum Kongresi'nde Mazhar Müfit Bey'e, "Zaferden sonra hükümet şeklinin cumhuriyet olacağını" söylemiş; ancak bu düşüncesini, yakın çevresi ve toplumun henüz cumhuriyet sistemine alışık olmaması nedeniyle milli bir sır olarak saklamıştı. 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılmasıyla Türk milletinin yaşamında yeni bir dönem başladı ve halkın temsilcilerinden oluşan TBMM'nin üstünde hiçbir gücün olmadığı ortaya konuldu. Kurtuluş Savaşı'nın başarısının ardından, yeni Türk devletinin varlığı, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması ile uluslararası alanda tescillenmiş oldu. REJİM SORUNU VE ACİL ÇÖZÜM GEREKSİNİMİ İkinci dönem TBMM'nin toplanmasından iki ay sonra, 13 Ekim 1923'te Ankara, Türkiye'nin hükümet merkezi olarak ilan edildi. Bu aşamada mevcut rejimin isminin netleştirilmesi ve yeni devletin başkanının seçilmesi zorunlu hale geldi. O güne kadar devlet başkanlığı görevi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı olarak Mustafa Kemal Paşa tarafından yürütülüyordu. Ayrıca bazı yabancı ülkeler de Lozan Antlaşması'nın onayı için Türkiye'deki yeni devlet rejiminin daha açık şekilde belirlenmesini talep ediyordu.
görevlendirilirken, Fethi Okyar da TBMM Başkanlığı'na seçildi. MİLLİ BAYRAM İLAN EDİLMESİ Türk halkı, 29 Ekim gecesi ve 30 Ekim günü Cumhuriyet'in ilanını coşkuyla kutladı. 26 Ekim 1924'te yayımlanan kararname ile Cumhuriyet'in ilanının 101 pare top atışı ve düzenlenecek etkinliklerle kutlanmasına karar verildi. Bu karar doğrultusunda 29 Ekim 1924'teki etkinlikler, kutlamaların başlangıcı oldu. Hariciye Vekaleti'nin teklifi üzerine, TBMM'de 19 Nisan 1925'te kabul edilen kanunla 29 Ekim, 1925 yılından bu yana "milli bayram" olarak kutlanmaya başlandı.
