• BIST 100

    9279,21%2,25
  • DOLAR

    38,62% -0,07
  • EURO

    43,42% -0,62
  • GRAM ALTIN

    4101,88% -1,92
  • Ç. ALTIN

    6729,79% -1,30

Ekran süresi, otizmli çocukların gelişimi için risk faktörü!

Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların ekran kullanımının bireysel farklılıklar gösterdiğini belirten uzmanlar, ortak eğilimlere bakıldığında bu çocukların çift yönlü etkileşim becerilerinde zorluklar yaşadıklarını söylüyor.

Sağlık 20.03.2025 17:04:00 208 0
Ekran süresi, otizmli çocukların gelişimi için risk faktörü!

Aşırı ekran süresinin dikkat dağınıklığı, öfke nöbetleri ve motor beceri gelişiminde gerileme gibi sorunlara yol açabildiğine dikkat çeken Ergoterapi Uzmanı Emrullah Harun Kaya, otizmli çocukların ekran kullanımının sınırlı, denetimli ve bireysel ihtiyaçlara uygun şekilde yönetilmesi hem eğitimsel hem de gelişimsel süreçleri desteklemek adına önemlidir.” dedi. Özellikle küçük yaş gruplarında ekran süresinin sınırlı tutulmasının büyük önem taşıdığını vurgulayan Kaya, içeriğin düşük uyarımlı ve eğitici olması ayrıca, ebeveyn veya eğitimcilerin çocuklara eşlik etmesi önerisinde bulundu. Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Ergoterapisti Emrullah Harun Kaya, aşırı ekran sürelerinin otizmli çocuklar üzerindeki etkilerinden bahsetti. Ekran süresinin uzunluğu otizmli çocukların sosyal etkileşiminden uzak kalmalarına neden oluyor… Otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocukların ekran kullanımı ile ilgili gözlemlerin bireysel farklılıklar gösterdiğini aktaran Emrullah Harun Kaya, “Ortak eğilimlere bakmak daha doğru sonuçlar ortaya koyabiliyor. Otizmli çocuklar genellikle çevreden alınan uyaranlara karşı duyarlıdırlar ve bu nedenle ekran dikkatlerini çeker. Ancak ekran süresinin uzun olması durumunda, bu çocukların sosyal etkileşimden uzak kaldıkları ve çift yönlü etkileşim becerilerinde zorluk yaşadıkları gözlemleniyor.” dedi. Ayrıca ekran başında geçirilen sürede dikkat sürelerinin kısaldığı, bir aktiviteye odaklanma sürelerinde azalma olduğunun görüldüğünü dile getiren Kaya, “Bu durum davranışsal sorunlarının artmasına neden olabilir. Dil becerilerinde zayıflık ve duyusal entegrasyonlarının desteklenmesi gereken Otizmli bireylerin ekran kullanımının sınırlandırılması büyük önem taşır.” şeklinde konuştu. Dikkat dağınıklığı ve öfke nöbetleri, aşırı ekran kullanımın olumsuz sonuçları arasında… Ekran kullanımının otizmli bireyler üzerindeki etkilerine bakıldığında hem olumlu hem de olumsuz yanları olduğunu ifade eden Emrullah Harun Kaya, “Olumlu etkileri arasında, dijital uygulamaların dil gelişimi, iletişim becerileri ve bilişsel süreçler üzerinde destekleyici rol oynandığına dair bulgular gösterilebilir.” dedi. Ancak ekran kullanımın aşırıya kaçması durumunda çeşitli olumsuz etkiler ortaya çıkabildiğini vurgulayan Kaya, şunları söyledi: “Uzun süreli ekran maruziyeti, çocuklarda sosyal ilişkiler, davranışsal problemler ve sosyal becerilerde gerileme gibi sorunlara yol açabilir. Ayrıca, ekran başında geçirilen zamanın artması motor beceri gelişimi ve fiziksel sağlık üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Dikkat dağınıklığı, aşırı uyarılma ve öfke nöbetleri gibi davranışsal bozukluklar, aşırı ekran kullanımın olumsuz sonuçları arasında yer alır. Bu bağlamda otizmli çocukların ekran kullanımının sınırlı, denetimli ve bireysel ihtiyaçlara uygun şekilde yönetilmesi hem eğitimsel hem de gelişimsel süreçleri desteklemek adına önemlidir.” Otizmli çocuklarda ekran süresi genel yaş gruplarına göre düzenlenebilir… Otizmli bireyler için uygun ekran süresinin, yaş, bilişsel ve duygusal gelişim seviyesi, duyusal hassasiyetler ve ekran içeriğinin niteliğine bağlı olarak değişiklik gösterdiğine dikkat çeken Emrullah Harun Kaya, “Özellikle küçük yaş gruplarında, ekran süresinin sınırlı tutulması büyük önem taşır, ancak otizmli çocuklar özelinde belirlenmiş kesin bir standart bulunmuyor. Bu nedenle, ekran süresi konusunda bireysel ihtiyaçlara göre esneklik sağlanmalı ve öncelikle genel yaş gruplarına göre önerilen ekran süreleri dikkate alınmalı.” dedi. Genel yaş gruplarına göre önerilen ekran sürelerini hatırlatan Kaya, “0-2 yaş arası çocuklar için ekran süresi genellikle önerilmez. Bu yaş grubundaki çocukların erken gelişimlerinde, özellikle dil, motor beceriler ve sosyal etkileşimler açısından, yüz yüze iletişim ve fiziksel oyunlar daha önemli kabul edilir. 2-5 yaş arasındaki çocuklar için, ekran süresi günde 1 saati geçmemeli. Bu yaş grubunda, ekran zamanı eğitici ve interaktif olmalı. 6 yaş ve üzeri çocuklar için ekran süresi, günlük 1-2 saat arasında olmalı. Bu yaş grubunda, eğitici programlar, okuma ve yazma becerilerini geliştiren içerikler, sosyal etkileşimi teşvik eden oyunlar ve diğer öğrenme aktiviteleri önerilir.” açıklamasını yaptı. Ekran içeriği düşük uyarımlı, sakinleştirici ve dikkat dağıtmayan unsurlardan oluşmalı “Otizmli çocukların ekran kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, ekran süresinin sınırlı tutulması, içeriğin eğitici ve yapılandırılmış olması ve çocukların gelişimsel ihtiyaçlarına uygun içeriklerin tercih edilmesidir.” diyen Emrullah Harun Kaya, ekran içeriğinin, düşük uyarımlı, sakinleştirici ve dikkat dağıtmayan unsurlardan oluşması, görsel ve işitsel öğelerin uyumlu olması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, ekran kullanımı sırasında ebeveyn veya eğitimcilerle etkileşimli bir ortam sağlanması ve çocukların yalnız bırakılmaması gerektiğinin altını çizen Kaya, “Sosyal becerilerin gelişimine yönelik uygulamalar tercih edilmeli, şiddet ya da aşırı uyarıcı içeriklerden kaçınılmalı. Ekran süresi sonrası sosyal etkileşimlere ve fiziksel aktivitelere zaman ayrılması, çocukların sağlıklı gelişimini destekler.” önerisinde bulundu. Az sosyal etkileşim ve hızlı ödül sağlayan platformlar ekran bağımlılığına neden olabiliyor! Otizmli bireylerin tekrarlayan davranışlara ve çevreden gelen uyaranlara karşı ilgi gösterme eğilimde bulunduklarında dolayı ekran bağımlılığına daha yatkın olabileceklerine de dikkat çeken Emrullah Harun Kaya, sözlerini şöyle tamamladı: “Özellikle sosyal etkileşimin az olduğu ve hızlı ödül sağlayan platformların, otizmli bireylerde uzun süreli ekran kullanımına yol açabileceğini gösteriyor. Bu durum zamanla sosyal iletişim becerilerinde gerilemeye, dikkat süresinin azalmasına, odaklanma sorunları yaşamasına, aktiviteyi sürdürebilme becerisinde zorlanma ve duyusal işleme süreçlerinin olumsuz etkilenmesi gibi sonuçlar doğurabiliyor. Ayrıca ekran bağımlılığı olan bireylerde fiziksel aktivite eksikliğine, uyku düzeninde bozulmalara ve günlük yaşam aktivitelerinde gelişmesi gereken becerilerde gecikmelere neden olabiliyor.”

Fen Lisesi Öğrencileri ETÜ’de Düzenlenen Sempozyumda Buluştu

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ, PATENT ŞAMPİYONLARI ARASINDA YERİNİ ALDI

CHP’nin kurultay soruşturmasında Kılıçdaroğlu ifadeye çağrıldı

Büyükçekmece Belediyesine yolsuzluk soruşturması

Yakutiye'de muhtarlarla istişare zirvesi

“İnmede Çare Erken Müdahale”

1. ÇOCUK ŞARKILARI BESTE YARIŞMASININ KAZANANLARI BELLİ OLDU

İBB’DEN EVSİZLERE YAZ-KIŞ DESTEK

Bakan, vatandaşlarla yangınlara karşı orman temizliğine çıkıyor - 9 Mayıs cuma

Japon Deprem Uzmanı Yoshinori Moriwaki: Adalar ve Çınarcık bölgesinde deprem olabilir

TAZE ANNE DİLAN TELKÖK HARDAL’DAN ÖZEL AÇIKLAMALAR

Bursa’da Ticaret Rüzgârı Esiyor!

Çanakkale Savaşları'nın 110 yıllık izleri

UZMANDAN GLOKOM İÇİN ERKEN TEDAVİ UYARISI

ÜLKENİN EN BÜYÜK SPOR FUARI REKOR KATILIM İLE KAPILARINI AÇTI

Sabancı Üniversitesi’nden 25. Yıla Özel Yapay Zeka Destekli Sergi

DEVA Partili Esen kürsüden seslendi: “Barış arzusu Sırrı Başkan’ın emanetidir”

BBP Genel Başkanı Destici: "Bizim yerimiz net bir şekilde Pakistan’ın yanıdır"

İYİ Parti GİK Üyesi Canan Uçar’dan bölgesel kalkınma önerisi

Doğu Anadolu'dan batıdaki illere kurbanlık sevkiyatı başladı

Sırrı Süreyya Önder TBMM'de anıldı

Katil İsrail'in Gazze'de sivillerin toplandığı bir caddeye düzenlediği saldırıda 22 kişi öldü

Tör'den Ebeler Günü Mesajı

Tortumspor taraftarı maça kilitlendi

KANSERDE “YAŞAYAN” İLAÇLAR, AŞILAR VE YENİ NESİL HÜCRE TEDAVİLERİ

Aneta Emilova’dan aklını yitirmiş bir roman: Bir Kâğıt Daha

Aflatoksin Riskine Dikkat! TÜGİS, Tüketicileri Küflü Gıdalardaki Tehlikeye Karşı Uyardı

Kanser tedavisinde çığır açan hücreler Türkiye’de üretilecek

“Trump ve Zamanın Sonu” Raflarda

Turgay ŞAHAN, yeniden GÜSOD Yönetim Kurulu Başkanı oldu

Yükleniyor

Fen Lisesi Öğrencileri ETÜ’de Düzenlenen Sempozyumda Buluştu

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ, PATENT ŞAMPİYONLARI ARASINDA YERİNİ ALDI

Büyükçekmece Belediyesine yolsuzluk soruşturması

İBB’DEN EVSİZLERE YAZ-KIŞ DESTEK

Bakan, vatandaşlarla yangınlara karşı orman temizliğine çıkıyor - 9 Mayıs cuma

Japon Deprem Uzmanı Yoshinori Moriwaki: Adalar ve Çınarcık bölgesinde deprem olabilir

Çanakkale Savaşları'nın 110 yıllık izleri

Sabancı Üniversitesi’nden 25. Yıla Özel Yapay Zeka Destekli Sergi

Doğu Anadolu'dan batıdaki illere kurbanlık sevkiyatı başladı

Katil İsrail'in Gazze'de sivillerin toplandığı bir caddeye düzenlediği saldırıda 22 kişi öldü

CHP’nin kurultay soruşturmasında Kılıçdaroğlu ifadeye çağrıldı

Yakutiye'de muhtarlarla istişare zirvesi

DEVA Partili Esen kürsüden seslendi: “Barış arzusu Sırrı Başkan’ın emanetidir”

BBP Genel Başkanı Destici: "Bizim yerimiz net bir şekilde Pakistan’ın yanıdır"

İYİ Parti GİK Üyesi Canan Uçar’dan bölgesel kalkınma önerisi

Sırrı Süreyya Önder TBMM'de anıldı

DEVA Partili Rızvanoğlu, çöp tesisine sert tepki gösterdi: “Doğanın bağrına bir çöp dağı dikilmek isteniyor”

BTP’den iktidara çifte standart tepkisi…

Mehmet Şimşek Cumhuriyet döneminin en kötü maliye bakanı olarak tarihe geçecektir." dedi.

Babacan’dan Erdoğan’a Trump tepkisi: Değerli dostunuza söyleyin Gazze’de zulüm var

1. ÇOCUK ŞARKILARI BESTE YARIŞMASININ KAZANANLARI BELLİ OLDU

ENGELSİZ FİLMLER FESTİVALİ’NDE BU YIL 13 ÜLKEDEN 15 FİLM YARIŞIYOR

Sinemanın Kalbi, Haziran’da Frankfurt’ta Atacak!

“30° DOĞU MERİDYENİ KOCAELİ” SERGİSİ YOĞUN İLGİYLE AÇILDI

KOCAELİ’DE SANAT ZAMANA TANIKLIK EDİYOR: “30° DOĞU MERİDYENİ KOCAELİ” SERGİSİ YOĞUN İLGİYLE AÇILDI

Kızılay Sofra İçecekleri, Yeni Reklam Kampanyasıyla Lezzetseverlerle Buluşuyor

Bu Cuma Vizyonda Yer Alacak Filmler Belli Oldu

1. ÇOCUK ŞARKILARI SÖZ VE BESTE YARIŞMASI FİNAL KONSERİ İÇİN GERİ SAYIM BAŞLADI

Zihin okuma düşünce sürecine bir müdahale mi?

GAİN’in çok sevilen, çok izlenen dizisi “Mahsun J”nin ikinci sezonu GAİN izleyicisiyle buluştu

“İnmede Çare Erken Müdahale”

UZMANDAN GLOKOM İÇİN ERKEN TEDAVİ UYARISI

KANSERDE “YAŞAYAN” İLAÇLAR, AŞILAR VE YENİ NESİL HÜCRE TEDAVİLERİ

Kanser tedavisinde çığır açan hücreler Türkiye’de üretilecek

YUMURTALIK KANSERİNDE BU BELİRTİLERE DİKKAT!

Aile hekimliğinde yeni uygulama yarın başlıyor

Prof. Dr. Serhat Ünal Yaşam Boyu Bağışıklamanın Önemine Dikkat Çekti

Duyguca zeki olabilmek…

Prof. Dr. Özveren Uyardı: “Ani Kalp Ölümü Her Yaşta Vurabilir”

ASTIMI TETİKLEYEN 10 ETKEN!

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 32 26 1 5 51 83
2.Fenerbahçe 32 23 3 6 48 75
3.Samsunspor 33 17 10 6 12 57
4.Beşiktaş 32 15 7 10 17 55
5.İstanbul Başakşehir 32 15 11 6 9 51
6.Eyüpspor 33 14 11 8 8 50
7.Göztepe 32 12 10 10 13 46
8.Trabzonspor 32 12 10 10 13 46
9.Kasımpaşa 32 10 9 13 -2 43
10.Konyaspor 33 12 14 7 -4 43
11.Antalyaspor 32 12 13 7 -20 43
12.Gazişehir Gaziantep 32 12 14 6 -4 42
13.Kayserispor 32 10 11 11 -10 41
14.Rizespor 32 12 16 4 -12 40
15.Alanyaspor 32 9 15 8 -11 35
16.Sivasspor 33 9 17 7 -13 34
17.Bodrum FK 32 9 16 7 -13 34
18.Hatayspor 32 4 21 7 -31 19
19.Adana Demirspor 32 2 26 4 -51