• BIST 100

    9317,24%-0,84
  • DOLAR

    37,96% 0,31
  • EURO

    43,24% 0,21
  • GRAM ALTIN

    4074,09% 0,30
  • Ç. ALTIN

    6621,05% 0,78

GÖRÜNMEZ TEHDİT MİKROPLASTİKLERE DİKKAT!

İçtiğimiz su, yediğimiz gıda hatta aldığımız nefes…

Sağlık 17.03.2025 17:57:00 194 0
GÖRÜNMEZ TEHDİT MİKROPLASTİKLERE DİKKAT!

İçtiğimiz su, yediğimiz gıda hatta aldığımız nefes…Mikro ve nanoplastikler hayatımızın her yerinde ve  bunlar insan sağlığı ile  çevremizi tehdit eden görünmez tehlikeler olarak ifade ediliyor. Mikroplastikler ve nanoplastiklerin zararlı etkilerinden korunmak için bireysel ve toplumsal olarak bazı önlemlerin alınması büyük önem taşıyor. Memorial Şişli Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. İbrahim Şahin, mikroplastiklerin sağlığımız üzerindeki etkileri ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi. Pek çok kaynaktan çevreye yayılıyor Mikroplastikler, uzunluğu 5 mm’den küçük olan plastik parçalarıdır. 1 µm’den daha küçük olanlar ise nanoplastikler olarak adlandırılır. Bu parçacıklar, plastiklerin bozunarak ufalanması sonucu oluşurlar. Plastiklerin dayanıklılığı ve geri dönüşüm oranlarının düşük olması nedeniyle çevrede birikmekte, en uzak okyanuslardan yağmur ormanlarına kadar dünyanın her köşesine yayılmaktadırlar. Plastikler; güneş radyasyonu, sıcaklık değişimleri, yağmur gibi doğal faktörlerin etkisiyle parçalanmaya başlar ve mikroplastiklere dönüşür. Tekstil ürünleri, balıkçılık, tarım, sanayi ve genel atıklar gibi birçok kaynak mikroplastiklerin çevreye yayılmasına neden olur. Bu mikroplastikler besin zinciri aracılığıyla bitkiler ve hayvanlar yoluyla insanlara kadar ulaşmakta, su, toprak, hava ve hatta yağmurda bile yer almaktadır. Bilinçsiz plastik kullanımı, her geçen yıl bu tehdidi büyütmektedir. Beynimize kadar ulaşabiliyorlar Mikroplastikler vücudumuza solunum, sindirim sistemi ve cilt teması ile üç temel yoldan girebilir. Nefes aldığımız havada bulunan mikroplastikler akciğerlerimize ulaşabilir, oradan da kan dolaşımına geçerek vücudumuzun en kritik organlarına kadar taşınabilirler. Araştırmalar boyutu 100 µm’den küçük olan mikroplastiklerin vücuttaki bariyerleri geçerek; karaciğer, böbrek ve hatta beyin dokusunda biriktiğini ortaya koymaktadır. Kan-beyin bariyerini aşmayı başaran bu partiküller, beynimizde depolanabilir. 2023 yılında yapılan bir çalışmada, otopsi yapılan insan bedenlerinden alınan organ örneklerinde mikroplastikler tespit edilmiştir. Sonuçlara göre beyindeki mikroplastik miktarı karaciğer ve böbrekten 7 ila 30 kat daha fazladır. Üstelik bu birikim sürekli artmaktadır. 2016 yılındaki beyin örneklerindeki mikroplastik miktarıyla 2024 yılına ait örnekler karşılaştırıldığında, günümüzdeki miktarın %50 oranında daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu durum, Alzheimer ve demans gibi hastalıkların artışında rol oynuyor olabileceği yönünde endişeleri artırmaktadır. Anne sütünde ve yeni doğan bebeklerde mikroplastikler Mikroplastiklerin anne sütüne de geçebilmektedir. Bu partiküller plasentadan geçerek anne karnındaki bebeklere bile ulaşabilir ve onların gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu bulgular, özellikle anne sağlığı ve bebeklerin uzun vadeli gelişimi açısından ciddi endişelere neden olmaktadır.   Basit bir kirlilik mi, yoksa büyük bir tehlike mi? Mikroplastikler yalnızca kendi yapıları nedeniyle değil, içerdikleri zararlı kimyasal maddeler ve taşıdıkları çevresel kirleticiler nedeniyle de bir sağlık riski oluşturmaktadır. Bu partiküller, bisfenol A, fitalatlar ve diğer toksik kimyasalları bünyelerinde barındırır. Üstelik "Truva atı" gibi davranarak ağır metaller, zararlı virüsler ve bakterileri üzerinde toparlayarak bu zararlı maddelerin vücudumuza girmesini kolaylaştırmaktadır. Hayvan deneyleri buna dair pek çok veriyi desteklemektedir. Mikroplastiklere maruz kalan farelerde sinir sistemi hastalıkları, bağışıklık sistemi bozuklukları, metabolik rahatsızlıklar (örneğin diyabet), davranış bozuklukları ve üreme sistemi problemleri gözlemlenmiştir. Ayrıca, farelerde mikroplastiklerin serotonini düşürdüğü ve sosyalleşmeyi azalttığı gösterilmiş durumdadır. İnsan sağlığı üzerindeki etkileri ise potansiyel olarak çok daha büyük olabilir ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Doğurganlık ve üreme sağlığı üzerinde etkilerine dikkat! Araştırmalar mikroplastiklerin testislerde birikebildiğini ve sperm sıvısında bulunabildiğini ortaya koymuştur. Farelerde yapılan bir çalışmada mikroplastiklerin üreme sağlığını ve embriyo gelişimini olumsuz etkilediği gösterilmiştir. Plastik içerikli kimyasallar endokrin bozucular olarak bilinir ve hormonları etkileyerek doğurganlık üzerinde ciddi zararlar verebilir. Mikroplastikler gıdalara nasıl giriyor? Mikroplastikler sadece hava ve su yoluyla değil, tükettiğimiz gıdalara da sızmaktadır. Yapılan çalışmalar, plastik şişelerdeki su, şeker, tuz, süt ve bal gibi besinlerde bile mikroplastikler bulunduğunu göstermektedir. Deniz yüzeyinin %88’inin plastik atıklarla kaplanmış olduğu tahmin edilimeketdir. Okyanusa her yıl yaklaşık 15 milyon ton plastik girdiği belirtilmektedir, bu da balıklar ve diğer deniz ürünleriyle mikroplastiklerin sofralarımıza kadar geldiği anlamına gelmektedir. Toprakta bulunan mikroplastiklerin bitki köklerinden dokularına geçtiği ve beslenme zincirine katıldığı da yine bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu durum, tarım ürünlerinin verimliliğini ve kalitesini ciddi anlamda tehdit etmektedir. Mikroplastiklerden korunmak İçin bunlara dikkat! Mikroplastikler morfolojilerine, renklerine, boyutlarına ve polimer türlerine göre sınıflandırılabilir. İçerdikleri kimyasallar farklı olabildiğinden bazıları daha sakıncalıdır. Özellikle nanoplastikler daha küçük boyutlarda oldukları için ve daha fazla nüfuz edebilirler ve bu nedenle vücudumuzdaki bariyerini daha kolay geçebilirler ve potansiyel olarak daha yüksek riskler oluşturabilirler. Mikroplastikler, bilim insanları tarafından insanlık için yeni bir tehdit olarak kabul edilmektedir. Başta çevresel kirlenme olmak üzere pek çok sağlık sorununa yol açma potansiyeli olan bu soruna karşı toplumsal önlemler ve bireysel farkındalık şüphesiz hayati önem taşımaktadır. Daha iyi plastik atık yönetimi, çevre dostu malzemelerin geliştirilmesi ve geniş çaplı bilimsel araştırmalar, bu görünmez tehlike karşısında önem kazanmaktadır. Bu tehditten korunmak için bireysel ve toplumsal önlemler almak mümkün olabilmektedir. İşte mikroplastikler konusunda farkındalığı artırmak ve daha sağlıklı bir çevre için yapılması gerekenler: 1. Tek Kullanımlık Plastikleri Azaltın: Plastik bardak, çatal ve tabak gibi ürünlerin kullanımını sınırlayabilirsiniz. 2. Geri Dönüşümü Destekleyin: Plastik atıkların doğru şekilde toplanması ve geri dönüştürülmesi önemlidir. 3. Doğa Dostu Malzemelere Yönelin: Plastikten alternatif çevre dostu ürünler tercih edin. 4. Yasal Düzenlemeler: Plastik kullanımını sınırlayan, üretimini kontrol altına alan ve geri dönüşümü teşvik eden politikalar hayata geçirilmelidir. 5. Araştırmaların Desteklenmesi: İnsan sağlığı üzerindeki olası zararları belirlemek ve mekanizmayı anlamak için daha fazla bilimsel çalışma yapılmalıdır.

Fatih Erbakan'ın Sırrı Süreyya Önder Ziyareti

Başkan Nuhoğlu Çiftçimizin Yanındayız

TUTUKLU ÖĞRENCİLER İLE DAYANIŞMAK İÇİN ÇAĞLAYAN ADLİYESİ'NDEYDİK

Mehmet Şimşek: Programımızı kararlılıkla uygulamaya devam edeceğiz

OGM: 100 bin fidan kardeş ülke için yola çıktı

"Karanlıkta Akan Bir Yıldız: Mustafa Kemal Atatürk" sergisi İstanbul’da açıldı

YÜZBİNLERCE HASTA EVDE BAKIMLA İYİLEŞİYOR

5 yaşındaki çocuk, gün içinde yaşadıklarını anlatabilmeli…

Artan Menenjit Vakaları Sonrası Binlerce Kişi Aşı için SGK’ya Çağrı Yapıyor

Enerjisa Enerji, Görme Engelliler için Enerji Tünelini Erişilebilir Hale Getirdi

DCT Trading, Analistler ve Yatırımcılarla Bir Araya Geldi

18’İNCİ KENT LOKANTASI EYÜPSULTAN’DA AÇILDI

Gümrük Birliği’nin üzerinden 30 yıl geçti, artık modernize edilmeli

Milletvekilleri tarafından partiler üstü bir statüde kurulan Çocuk Hareketi’nin ilk çalıştayı gerçekleşti!

Prof. Nouriel Roubini: Dünya olarak dümdüz kaosa sürükleniyoruz

SABANCI VAKFI 50 YAŞINDA

Türkiye e-ticarette kültürel ve jeopolitik avantajlara sahip

MİLLİ EĞİTİM BAKANIMIZ PROF.DR. YUSUF TEKİN YALNIZ DEĞİLDİR

SEVGİ DEMİR COŞKUN KİMDİR?

Genç muhafızlar hafızlık yarışması Erzurum’da yapıldı

O Bir Dadaş Canlısı !

Dualarımız Sizinle Yakutiye

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ, ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK MATEMATİK OLİMPİYATI DÜZENLİYOR

Endometriozis her 10 kadından 1’inde görülen hastalık!

Dikkat! Merdivenler herkes için yararlı değil

BİTMEMİŞ PROJELERDE EV SAHİBİ OLMAK: BÜYÜK RİSK Mİ, BÜYÜK FIRSAT MI?

Lonca Girişimcilik Merkezi, 10. dönem programını başarıyla tamamlayan 8 girişimciyi mezun etti

TKYD’den Orta Asya’da Kurumsal Yönetim İçin Yeni Bölgesel İş Birliği Girişimi

TEGV’den 30’uncu yılında Anıtkabir ziyaret

Babacan: “Ülkenin ana muhalefet partisine gece gündüz kayyum korkusu yaşatmak en büyük demokrasi ayıbıdır”

Yükleniyor

TUTUKLU ÖĞRENCİLER İLE DAYANIŞMAK İÇİN ÇAĞLAYAN ADLİYESİ'NDEYDİK

Mehmet Şimşek: Programımızı kararlılıkla uygulamaya devam edeceğiz

OGM: 100 bin fidan kardeş ülke için yola çıktı

YÜZBİNLERCE HASTA EVDE BAKIMLA İYİLEŞİYOR

Enerjisa Enerji, Görme Engelliler için Enerji Tünelini Erişilebilir Hale Getirdi

DCT Trading, Analistler ve Yatırımcılarla Bir Araya Geldi

18’İNCİ KENT LOKANTASI EYÜPSULTAN’DA AÇILDI

Gümrük Birliği’nin üzerinden 30 yıl geçti, artık modernize edilmeli

Prof. Nouriel Roubini: Dünya olarak dümdüz kaosa sürükleniyoruz

SABANCI VAKFI 50 YAŞINDA

Fatih Erbakan'ın Sırrı Süreyya Önder Ziyareti

Başkan Nuhoğlu Çiftçimizin Yanındayız

Milletvekilleri tarafından partiler üstü bir statüde kurulan Çocuk Hareketi’nin ilk çalıştayı gerçekleşti!

MİLLİ EĞİTİM BAKANIMIZ PROF.DR. YUSUF TEKİN YALNIZ DEĞİLDİR

Babacan: “Ülkenin ana muhalefet partisine gece gündüz kayyum korkusu yaşatmak en büyük demokrasi ayıbıdır”

AĞIRALİOĞLU ‘NDAN KIBRIS VURGUSU: KUMAR OYNANMASINA RAZI OLMAYACAĞIZ

Başkan Nuhoğlu Tarım Milli güvenlik meselesidir

Adalet Bakanlığı önünde basın açıklaması: Ümit Özdağ'a Özgürlük!

İklim Kanunu teklifi geri çekildi

DEVA Partili Rızvanoğlu’ndan zirai don felaketi açıklaması: “Bu bir doğal afet değil, siyasi ihmalin sonucudur”

BİTMEMİŞ PROJELERDE EV SAHİBİ OLMAK: BÜYÜK RİSK Mİ, BÜYÜK FIRSAT MI?

Bu Cuma Vizyonda Yer Alacak Filmler Belli Oldu

15 Yaşında Kurulan Hayalin 40 Yıllık Yolculuğu!

Yükselen Yıldızlar: Yerel Oyunlardan Küresel Sahneye

Galataport İstanbul 23 Nisan Coşkusunu Boğaz'a Taşıyor

“Mahsun J” yeni maceralarıyla yeniden ekranda!

Musıki Eğitim Vakfından Zekai Dede’ye Saygı Konseri

TOSYALI’DAN DEPREM BÖLGESİ HATAY’DA GENÇ SANATÇILARA ANLAMLI DESTEK

Yaşamın Yok Olmaya Yüz Tutan Sesleri Fernweh | Kayıp Sesler Albümü’yle Ölümsüzleşiyor

ULUSLARARASI URLA GASTRONOMİ FİLM FESTİVALİ’NDE TARİH DEĞİŞİKLİĞİ

5 yaşındaki çocuk, gün içinde yaşadıklarını anlatabilmeli…

Artan Menenjit Vakaları Sonrası Binlerce Kişi Aşı için SGK’ya Çağrı Yapıyor

Endometriozis her 10 kadından 1’inde görülen hastalık!

Dikkat! Merdivenler herkes için yararlı değil

Kardeşlik bağı, yalnızca bir akrabalık ilişkisi değil!

Plastiklerin olası tehlikelerinden korunmanın 7 yolu

Gençler arasında yaygın ama ağız sağlığını tehdit ediyor!

Gözde alerji mevsimi başladı

Kalp masajını herkes yapamaz!

‘mış gibi’ gülmek bile yetiyor…

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 30 24 1 5 44 77
2.Fenerbahçe 29 22 2 5 47 71
3.Samsunspor 30 15 9 6 9 51
4.Eyüpspor 30 14 8 8 16 50
5.Beşiktaş 29 13 7 9 12 48
6.İstanbul Başakşehir 29 13 10 6 9 45
7.Gazişehir Gaziantep 29 12 11 6 1 42
8.Konyaspor 31 11 13 7 -5 40
9.Antalyaspor 30 11 12 7 -19 40
10.Trabzonspor 29 10 10 9 11 39
11.Göztepe 29 10 10 9 9 39
12.Kasımpaşa 30 9 9 12 -4 39
13.Kayserispor 29 9 11 9 -11 36
14.Bodrum FK 31 9 15 7 -12 34
15.Rizespor 29 10 15 4 -14 34
16.Sivasspor 30 8 15 7 -10 31
17.Alanyaspor 29 8 14 7 -11 31
18.Hatayspor 30 4 19 7 -25 19
19.Adana Demirspor 29 2 23 4 -47