İngiltere'de yaklaşık 4,5 milyon kişi Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) kapsamında diş tedavisi için bekleme listesinde yer alırken, ülkede binlerce göçmen diş hekiminin McDonald’s ve Subway gibi hazır yemek zincirlerinde çalıştığı ortaya çıktı. EKOTÜRK’ün sorularını yanıtlayan İngiltere Diş Hekimliği Grupları Birliği (Association of Dental Groups - ADG), yurt dışında eğitim almış yüzlerce diş hekiminin gerekli sınav sistemine erişemedikleri için mesleklerini icra edemediğini ve bu nedenle vasıfsız işlerde çalışmak zorunda kaldığını bildirdi. ADG tarafından yapılan açıklamada, Ahmed isimli Mısır kökenli bir diş hekiminin yaşadıkları örnek gösterilerek, “Ahmed, implantoloji alanında yüksek lisans derecesine sahip bir diş hekimi. Şu anda McDonald’s’ta çalışıyor ve aynı zamanda yarı zamanlı diş hemşireliği yapıyor. Dün Westminster’daki Parlamento’da düzenlenen etkinliğimize katılarak yaşadığı zorlukları 21 milletvekili ve danışmanlarıyla paylaştı.” ifadeleri kullanıldı. Aynı açıklamada Hindistan’dan gelen Shoaib Saiyed’in de benzer durumda olduğu, 10 yıllık deneyime sahip olmasına rağmen son 9 aydır Birmingham’da bir Subway şubesinde “sandviç ustası” olarak çalıştığı belirtildi. Birliğe göre, yurt dışından gelen diş hekimlerinin mesleğe kabulündeki en büyük engel, iki aşamalı Yurtdışı Denklik Sınavı’nın (ORE) sınırlı kapasiteye sahip olması. Her sınav oturumu yalnızca 600 kişilik kontenjanla yapılırken, sınavları düzenleyen Diş Hekimliği Genel Konseyi’nin (GDC) bekleme listesinde 6 binden fazla aday bulunuyor. Açıklamada, sistemin tıkanıklık yaşadığı vurgulanarak, sınav başvuru sürecinin “bir konser bileti almak kadar stresli ve öngörülemez” hale geldiği kaydedildi. Öte yandan Arnavutluk’tan gelen Eni Shehu Muco’nun, denklik sürecinin ilk adımı olan sınav için beşinci kez kayıt yapmayı başaramadığı aktarıldı. ADG, teknik sorunların yanı sıra İngiltere’de ikamet eden adaylara öncelik tanınmamasının da mağduriyete yol açtığını belirtti. NHS tarafından yayımlanan güncel verilere göre, İngiltere genelinde hem kamu hem de özel sektörde toplam 3 binden fazla diş hekimi pozisyonu uzun süredir boş durumda. Mart 2024 itibarıyla NHS bünyesindeki 2 bin 749 tam zamanlı pozisyonun ortalama 180 gündür doldurulamadığı, ayrıca özel sektörde 411 açık pozisyon olduğu kaydedildi. ADG, bu sorunun çözümü için ek bütçe veya yasa değişikliğine ihtiyaç olmadığını, kısa vadede üç temel adımın atılmasının yeterli olacağını bildirdi. Buna göre, ORE kapasitesinin artırılması, İngiltere’de halihazırda bulunan diş hekimlerine öncelik tanınması ve bölgesel sağlık kurullarının mevcut diş sağlığı bütçelerini tam kapasiteyle kullanmaları gerektiği ifade edildi. Diş hekimliği mesleğinde kadro planlamasının da yeniden ele alınması gerektiğini belirten ADG, karma yapıya sahip sağlık sisteminde diş sağlığı ekibinin yetkinliklerinin daha etkin şekilde değerlendirilmesini önerdi. ADG Yönetim Kurulu Başkanı Neil Carmichael, konuya ilişkin değerlendirmesinde, “Bu sorunu 2022’den bu yana gündeme getiriyoruz. Diş sağlığı çöllerinden bahsettik, reform çağrısı yaptık. Üç yıl geçti, hâlâ aynı yerdeyiz. İnsanlar kendi dişlerini çekmeye çalışıyor, oysa bu işi yapabilecek tam donanımlı diş hekimlerimiz var. Bu hem büyük bir israf hem de hastalara yapılmış bir haksızlık.” ifadelerini kullandı. Carmichael, Diş Hekimliği Genel Konseyi’nin reforme edilmesi gerektiğini belirterek, kurumun yapısının 1980’li yıllardan bu yana değişmediğine dikkati çekti. Konseyin şu anda “kimseye hesap vermeyen” bir yapıya sahip olduğunu savundu. ADG, mesajını sembolik bir görselle de pekiştirdi. Carmichael’in hamburger yerken çekilmiş bir fotoğrafı, eğitimli diş hekimlerinin vasıfsız işlerde çalışmaya zorlandığına dikkat çekmek amacıyla kamuoyuyla paylaşıldı. İngiltere Diş Hekimliği Grupları Birliği tarafından yayımlanan “Diş Sağlığı Vahaları Yaratmak” başlıklı rapora göre, şu anda İngiltere genelinde yaklaşık 4,5 milyon kişi NHS sisteminde bir diş hekimine ulaşmak için bekleme listesinde yer alıyor. Bu kişilerin birçoğu, randevu alabilmek için aylarca, hatta bazı durumlarda yıllarca beklemek zorunda kalıyor.
