İSTANBUL’UN HAREKETLİ İLÇESİ BELLİ OLDU: ŞAMPİYON TUZLA!

 İstanbul’un 39 ilçenin fiziksel aktivite oranını ölçtüğü araştırmasının sonuçları belli oldu. 2024 Fiziksel Aktivite Araştırması’na göre İstanbul’u en hareketli ilçesi Tuzla oldu. Şehrin ortalama hareketlilik oranı ise 2.2 puanlık artışla yüzde 37.1’e yükseldi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iştiraki Spor İstanbul tarafından hazırlanan 2024 Fiziksel Aktivite Araştırması’nın sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre İstanbul’un fiziksel aktivite oranı 2023’e göre 2.2 puan daha artarak, yüzde 37.1’e yükseldi. Araştırmanın ilk yapıldığı 2020’ye göreyse İstanbul’un hareketlilik oranı yaklaşık 3 kat artarak, yüzde 13,2’den yüzde 37.1’e çıkmış oldu. Araştırmaya göre İstanbul’un en hareketli ilçesi Tuzla oldu. Spor İstanbul Fiziksel Aktivite Araştırması, 39 ilçede toplam 11 bin 534 kişiyle yüz yüze ve hane ziyaretleri şeklindeki görüşmelerle yapıldı. İlçe ilçe İstanbul’un hareket haritasını ortaya koyan araştırmada, katılımcılara haftada kaç dakika egzersiz yaptıkları, en çok hangisini tercih ettikleri, nerede ve hangi amaçla yaptıkları gibi çok sayıda soru yöneltilirken, egzersiz yapamayanlara da nedenleri soruldu. Araştırmada cinsiyet ve yaş gruplarına de dağılımlar da yapıldı. PROF. DR. DONUK: “ÇOK GENİŞ KATILIMLI BİR ARAŞTIRMA” Fiziksel Aktivite Araştırması’nı değerlendiren İBB Spor İstanbul Genel Müdürü Prof. Dr. Bilge Donuk, halk sağlığının korunması sürecinde bilimsel veriye dayalı politikaların önemine dikkat çekerek “Beşincisini yayımladığımız Fiziksel Aktivite Araştırması kapsamında 2024 yılında 11 bin 534 kişiyle yüz yüze görüşmeler ve hane ziyaretleri yaptık. Bu sayıyla oldukça geniş bir örneklem kitlesine ulaştık. Günümüzde birçok kamuoyu araştırması 2-3 bin kişiyle yapılırken, biz İstanbul’un fiziksel aktivite düzeyini ilçe ilçe, cinsiyet ve yaş gruplarına göre ayrıntılı biçimde ortaya koyduk. Katılımcılara haftalık egzersiz sürelerinden en sık tercih ettikleri aktivitelere, egzersiz yapma motivasyonlarından yapamama nedenlerine kadar geniş bir yelpazede sorular yönelttik ve kapsamlı veriler elde ettik” ifadelerini kullandı: “İSTANBUL’UN HAREKETLİLİĞİ ARTIYOR AMA YOLUMUZ DAHA UZUN” İstanbul’un hareketlilik oranının yüzde 37,1’e yükselmesinin önemli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Donuk, “2023’te bu oran yüzde 34,9’du. Araştırmanın ilk yılı olan 2020’de ise yalnızca yüzde 13,2 seviyesindeydi. Bugün gelinen noktada 73 tesisimizde ve 300’ün üzerindeki açık alanda yürüttüğümüz etkinliklerin bu artışta önemli bir payı bulunuyor. İstanbul’un hareketlilik düzeyi yükseliyor, ancak kat etmemiz gereken mesafe hâlâ oldukça uzun. Muadil Avrupa kentlerinde bu oranlar yüzde 50’nin üzerindedir. Bu nedenle hem kamu hem de özel sektörün, kent sakinlerinin fiziksel aktiviteye erişimini kolaylaştıracak olanakları artırması büyük önem taşıyor” dedi. DONUK: “HAREKETLİ HER 100 BİN KİŞİ 250 MİLYON DOLAR KATKI DEMEK” Fiziksel aktivite ile sağlık ve ekonomik sürdürülebilirlik arasındaki ilişkiye de vurgu yapan Prof. Dr. Donuk, şöyle devam etti: “Düzenli fiziksel aktivite, bireylerin sağlık sorunlarını azaltarak sağlık sistemine olan yükü hafifletir. Araştırmalarımıza göre, her 100 bin aktif birey, yaklaşık 250 milyon dolarlık ekonomik katkı sağlamaktadır. Türkiye, Avrupa’nın en genç nüfusuna sahip ülkesi olmasına karşın, ne yazık ki obezite oranlarında da ilk sırada yer almaktadır. Bu tablo, daha sağlıklı ve aktif bir toplum için harekete geçmemiz gerektiğini açıkça gösteriyor. Özellikle 65 yaş ve üzeri bireylerimizin düzenli hareket etmeleri büyük önem taşıyor. Çoğu ‘zaman bulamadığını’ söylese de TİAK verilerine göre yaşlılarımız günde ortalama 6 saatlerini televizyon karşısında geçiriyor. Biz de Spor İstanbul olarak emekli ve 65 yaş üzeri vatandaşlarımıza yalnızca 1 TL’ye spor yapma imkânı sunuyoruz. Gençlere de yüzde 50 indirimle hizmet veriyoruz. Her yıl yüzbinlerce çocuğumuzu spor okullarında sporla tanıştırıyoruz. Engelli bireylere özel hizmetlerimiz aksamadan devam ediyor. Yüzmeden pilatese, fitnesstan tenise ve küreğe kadar 32 farklı branşta halka uygun ekonomik koşullarda kaliteli şartlarda hizmet veriyoruz. Tüm vatandaşlarımızı tesislerimize bekliyoruz.” 150 DAKİKA EGZERSİZ YAPANLAR İKİ KAT ARTTI Dünya Sağlık Örgütü’ne göre haftada bir 150 dakika ve üstü -örneğin tempolu yürüyüş- fiziksel aktivite yapan insan, hareketli sayılmaktadır. Buna göre İstanbul’da kadınların yüzde 35,3’ü, erkeklerin ise yüzde 39,3’ü düzenli fiziksel aktivite yaparak, hareketli sınıfına giriyor. Düzenli fiziksel aktivite yaptığını söyleyen kişilerin yüzde 66’sı haftada 150 dakika ve üstü egzersize vakit ayırıyor. Bu 2023’te bu oran sadece yüzde 38,7’ydi. Araştırmaya göre en az egzersiz yapanlar 65 yaş üstü, en hareketliler ise 18-25 yaş aralığındaki kişiler oldu. İSTANBULLULAR EN ÇOK YÜRÜYÜŞ YAPMAYI SEVİYOR İstanbullular en çok yüzde 58 ile egzersiz amaçlı yürüyüşü tercih ediyor. Yürüyüşü sırasıyla fitness, yüzme, futbol, koşu, yoga ve pilates izliyor. Kadınlar da erkekler de en çok yürüyüşü tercih ediyor. Her iki grupta da fitness ikinci sırada yer alıyor. Kadınların en az ilgi gösterdiği aktivite yüzde 0,8 ile dövüş sporları olurken, erkeklerinki yüzde 0.8 ile yoga ve pilates. “Fırsat olsa” İstanbulluların en çok yapmak istediği spor veya egzersiz türü ise yüzde 40,8 ile yüzme oldu. EGZERSİZ YAPANLARIN EN BÜYÜK AMACI “DAHA ZİNDE HİSSETMEK” Düzenli fiziksel aktivite yapan İstanbulların yüzde 59’u spor yapma nedenlerinin “daha zinde hissetmek” olduğunu söylüyor. “Fiziksel görünüşünü iyileştirmek” için spor yapanlar yüzde 35,8’deyken, “sağlık sorunları” sebebiyle spor yapanların oranı yüzde 33,8 oldu. Düzenli fiziksel aktivite yapan kadın katılımcıların %58,7’si ve erkek katılımcıların %59,2’si daha zinde hissetmek için fiziksel aktivite yaptıklarını belirtmektedir. İkinci sırada fiziksel görünüşü iyileştirmek geliyor. Kadınların yüzde 36,2’si erkeklerin de yüzde 35,4’ü bu amaçla egzersiz yapıyor. Sağlık gerekçesi üçüncü sırada. Kadınların yüzde 36,1, erkeklerin ise yüzde 31,7’si sağlık gerekçesiyle egzersiz yapıyor. Kadınların yüzde 34,9 ile kilo vermek için egzersiz yaptığını söylerken erkeklerde bu oran yüzde 19,2. Erkeklerin yüzde 28,1’i kadınların ise yüzde 20.3’ü eğlenceli vakit geçirmek ve stres atmak için egzersiz yapıyor.   GENÇLER EN ÇOK SPOR SALONLARINI KULLANIYOR İstanbullulara sportif faaliyetlerini en sık yaptığı yerler sorulduğunda ise yüzde 64,6 ile park vb. açık alanlar yanıtı başı çekiyor. İkinci sırada yüzde 46,2 ile spor merkezleri yer alırken, üçüncü sırada yüzde 35,7 ile sokaklar bulunuyor. Araştırmaya göre yaş ilerledikçe spor merkezinde çalışma alışkanlığı azalırken, sokaklar ve park gibi açık alanlarda egzersiz yapma eğilimi artıyor. EGZERSİZ YAPMAYANLARIN EN BÜYÜK GEREKÇESİ: ZAMAN YOK Düzenli fiziksel aktivite yapmayan kişilerin bu konudaki en yaygın gerekçesi ise yüzde 53,1 ile “zaman yetersizliği” oldu. Sağlığı el vermediği için egzersiz yapmayanların oranı yüzde 19,6 iken, spor yapmaya ilgi duymayanların oranı yüzde 15,3, ihtiyaç hissetmeyenlerin oranı yüzde 12,1, maddi durumu yeterli olmayanların oranı ise yüzde 8,1’de kaldı. HAREKETİN HARİTASI: EN AKTİF İLÇELER VE YENİ HEDEF NOKTALARI Spor İstanbul Fiziksel Aktivite Araştırması’nın en çok merak edilen sonuçlarına gelince… 2024 yılı hareketlilik oranında Tuzla (%52,6), Beyoğlu (%48,6) ve Küçükçekmece (%48,3) ilçeleri öne çıktı. İstanbul’un farklı bölgelerinde yapılan ölçümler, özellikle Sultangazi, Ümraniye ve Kartal gibi ilçelerde hareketliliğin artırılmasına yönelik önemli bir potansiyel bulunduğunu da ortaya koydu. Bu ilçeler, önümüzdeki dönemde yerel spor etkinlikleri ve mahalle temelli fiziksel aktivite programlarıyla gelişim odaklı çalışmalara ev sahipliği yapabilecek alanlar olarak değerlendiriliyor. Kapsamlı araştırma verileri, coğrafi özellikleri ve nüfus yoğunluğu açısından farklı dinamiklere sahip Çatalca gibi ilçelerde ise fiziksel aktivite oranlarının İstanbul ortalamasının altında seyrettiğini gösteriyor. Bu durum, merkezden uzak bölgelerde erişilebilirlik ve katılımı artırmaya yönelik yeni saha uygulamalarıyla desteklenmesi gereken önemli bir gelişim alanına işaret ediyor.