Toplumun güvenini ve verimliliğini bozan sessiz tehdit: Mobbing!

Mobbingin, duygusal taciz, bezdiri ya da yıldırma anlamına gelen ve toplumda özellikle iş ortamında sıklıkla karşılaşılan bir olgu olduğunu dile getiren uzmanlar, çalışma hayatının her alanında mobbing olgusunun kendini gösterdiğini söylüyor. Mobbingin en fazla sağlık sektöründe gözlemlendiğini ifade eden İnsan Kaynakları Yönetimi uzmanı Doç. Dr. Serkan Yılmaz, “Bunun nedenleri arasında, sağlık çalışanlarının, bir taraftan iyi yönetilemeyen bir sağlık sisteminin sonucu olarak, giderek ağırlaşan koşullarda sağlık hizmeti sunmaya zorlanması, diğer taraftan aynı sistemin mağduru olan hasta yakınları tarafından mobbingin de ötesine geçen şiddete uğraması olarak gösterilebilir.” dedi. Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümü’nden Doç. Dr. Serkan Yılmaz, mobbing olgusunun iş ortamlarından başlayarak toplumun geniş dinamiklerine kadar nasıl yayıldığını ve olumsuz etkilerini değerlendirdi. Mobbing, özellikle iş ortamında sıklıkla karşılaşılan bir olgu haline geldi Mobbingin, duygusal taciz, bezdiri ya da yıldırma anlamına gelen ve toplumda özellikle iş ortamında sıklıkla karşılaşılan bir olgu olduğunu kaydeden İnsan Kaynakları Yönetimi uzmanı Doç. Dr. Serkan Yılmaz, “Mobbing uygulamaya yatkın bir kişiliği aile içinden başlayarak, yaşadığı mahalle, eğitim gördüğü kurumlar, toplumsal ilişkiler ile toplumun ve örgütlerin yönetim biçimine kadar uzanan dinamikler besler. Baskıcı bir aile ortamında yetişen bireyler, olumsuz duygularını diğer aile bireyleri ile mahalle ve okul ortamlarında ilişki kurdukları diğer bireylere yansıtmaktadırlar.” dedi. Sağlık çalışanları hem mobbinge hem şiddete uğruyor Çalışma hayatında mobbingin en yaygın görüldüğü sektörler veya meslek grupları olup olmadığına ilişkin değerlendirme yapan Doç. Dr. Serkan Yılmaz, “Esasında çalışma hayatının her alanında mobbing olgusu kendini gösterir. Bununla birlikte mobbingi en fazla sağlık sektöründe gözlemlemekteyiz. Bunun nedenleri arasında, sağlık çalışanlarının, bir taraftan iyi yönetilemeyen bir sağlık sisteminin sonucu olarak, giderek ağırlaşan koşullarda sağlık hizmeti sunmaya zorlanması, diğer taraftan aynı sistemin mağduru olan hasta yakınları tarafından mobbingin de ötesine geçen şiddete uğraması olarak gösterilebilir.” diye konuştu. Kadın erkeğe göre mobbinge karşı daha savunmasız Toplumumuzda genel olarak kadınlar aleyhine var olan cinsiyet eşitsizliğinin açık bir gerçek olduğunu da söyleyen Doç. Dr. Serkan Yılmaz, “Ataerkil ya da erkek egemen bir kültürle beslenen yetiştirme tarzı ileriki yaşamda kadının erkeğe göre mobbinge karşı daha savunmasız bırakmaktadır. Bununla birlikte mobbinge maruz kalan bireylerin zarar görme oranı, cinsiyetten bağımsız olarak, kişilik özelliklerine göre de farklılık gösterebilir. Örneğin, bütün olumsuz toplumsal koşullara rağmen, güçlü bir kişilik ve sağlam duygusal dayanıklığa sahip bir kadının bu anlamda daha zayıf olan bir erkeğe göre mobbingden daha az etkileneceği beklenebilir.” ifadesinde bulundu. Mobbingin yaygın olduğu toplumlar bireylerin ruh sağlığını bozuyor Mobbingin yaygın olduğu toplumlarda bireylerin sürekli tedirgin bir ruh haliyle yaşamlarını sürdürdüklerini de anlatan Doç. Dr. Serkan Yılmaz, şöyle devam etti: “Bu olumsuz ruh hali, bireylerin kimi zaman şiddetli, genelde yaygın olarak kronik yani düşük düzeyde ama sürekli stres yaşamalarına neden olur. Özellikle kronik stres kişinin diğer toplum bireyleriyle besleyici ilişkiler kurmasının önünde engel oluşturur. Kişinin olumsuz ruh hali iletişim içinde olduğu diğer bireylere bulaşır, böylelikle hem özel hem de iş yaşantısına kaçınılmaz olarak yansır. Kişisel ve sosyal ilişkilerinde mobbinge maruz kalan bir bireyin çalışma yaşamında yüksek verimlilik göstermesi beklenemez. Çünkü olumsuz ruh hali kişiyi hem fiziksel hem de bilişsel olarak felce uğratır; kişi ne düzgün davranabilir ne de düzgün düşünebilir. Beynimizin yapısı gereği duygu, düşünce ve davranışlarımız bir bütün olarak çalışır ve birbirlerini güçlü biçimde etkiler. Huzursuz toplum bireyleri huzursuz örgütlerin de bir parçası olurlar. Kimden nasıl bir duygusal taciz geleceğini öngöremeyen bireylerin birbirlerine güven duymaları beklenemez.” Uzaktan çalışma modelleri çalışan üzerinde duygusal baskı oluşturuyor! Birçok olumlu yönü olmakla birlikte uzaktan çalışmanın, kişinin iş yaşam dengesi kurmasını zorlaştırdığını kaydeden Yılmaz, “Çalışma saatleri uzadı ve belirsizleşti. Pratik olması nedeniyle çevrimiçi yapılan toplantıların sayısı ve süresi arttı. Aynı işyerinde çalışan bireyler arasındaki iletişimin kalitesi düştü. Sürekli ulaşılabilir olmak ve evde işe ayırılan zamanın yöneticiler tarafından sürekli denetlenme gereksinimi, doğrudan mobbing olarak tanımlanamasa da uzaktan çalışan örgüt bireyleri üzerinde duygusal bir baskı oluşturduğu açıktır.” şeklinde konuştu. Mobbing kişide kronik strese neden olabiliyor Çalışan bireylerin yaşamlarının önemli bir bölümünü iş yerinde geçirdiklerini ve iş yerlerinin kişinin sadece geçimini sağlamak için ücret karşılığı çalıştığı bir yerin ötesinde anlamı olan yapılar olduğunu dile getiren Doç. Dr. Serkan Yılmaz, “Kişi, günün en verimli saatlerini geçirdiği kurumun duygusal ve sosyal gereksinimlerini karşılayacağı bir ortam olmasını da bekler. Bu doğal insani gereksinimlerini karşılamak bir yana, üstüne bir de mobbinge maruz kalıyorsa, bu kişinin olumsuz ruh halini sosyal ilişkilerine ve aile yaşantısına yansıtmamakta çok zorlanır. Çünkü duygular bulaşıcıdır. Sürekli maruz kaldığı mobbing kişide kronik strese neden olabilir. Bu durum, kişinin ruh halini bozduğu gibi fiziksel sağlığını da bozabilir. Günümüzde kronik stres birçok hastalığın nedenleri arasında sayılmaktadır.” şeklinde sözlerini tamamladı.